Κανόνες και απαιτήσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της θαλάσσιας ασφάλειας και την ενίσχυση της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και ρυθμίζει τη λειτουργία όλων των σκαφών αναψυχής μήκους μέχρι 24 μέτρα περιέχει το νέο νομοσχέδιο για τον περί «Ναυσιπλοΐας Αναψυχής στη Δημοκρατία». Η υφυπουργός Ναυτιλίας, Μαρίνα Χατζημανώλη, μιλά στον «Π» για το νέο κτήριο του υφυπουργείου, το Ναυτοδικείο, την ακτοπλοϊκή σύνδεση Κύπρου-Ελλάδας και τι άλλο θα μπορούσε να περιλαμβάνει και το θέμα της θαλάσσιας ρύπανσης.
Στα 6 χρόνια λειτουργίας του, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας αδιαμφισβήτητα επιβεβαιώνει τη σημαντικότητα της ίδρυσής του. Ποια τα οφέλη σήμερα στην κυπριακή οικονομία από τη ναυτιλία;
Η ίδρυση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας το 2018 είχε σκοπό την αναβάθμιση της ναυτιλιακής διοίκησης, το πρώην Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας, και κατά επέκταση την ενίσχυση του πλαισίου που διέπει την κυπριακή ναυτιλία έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για περαιτέρω ανάπτυξή της.
Με βεβαιότητα μπορώ να αναφέρω ότι ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε, ωστόσο, πάντοτε υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι και προτεραιότητες, έτσι ώστε να θωρακίσουμε την κυπριακή ναυτιλία και να πετύχουμε τη βιώσιμη ανάπτυξή της. Είναι σημαντικό να τονίσουμε επίσης ότι η συνεισφορά της δεν περιορίζεται στην οικονομία, αλλά έχει πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Η προσπάθεια πρέπει και είναι συνεχής, με την εμπλοκή και του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος εκπροσωπείται από την Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών και το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο Κύπρου, δύο ενώσεις οι οποίες συνδράμουν καθοριστικά, και με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω τους προέδρους τους, κ.κ. Ανδρέα Χατζηγιάννη και Θέμη Παπαδόπουλο, καθώς και τα διοικητικά τους συμβούλια, για την πολύτιμη στήριξή τους αλλά και την άριστη συνεργασία.
Πόσα πλοία υπάρχουν πλέον υπό κυπριακή σημαία και πόσες εταιρείες/εργαζόμενοι απασχολούνται στην Κύπρο στον τομέα της ναυτιλίας;
Το Κυπριακό Νηολόγιο Πλοίων αποτελείται από περίπου 1.000 πλοία, κυρίως ποντοπόρα, η λειτουργία των οποίων διέπεται από τις διεθνείς συμβάσεις, ενώ εάν προστεθούν όλοι οι τύποι σκαφών, όπως είναι τα ακτοπλοϊκά και τα σκάφη αναψυχής, ο συνολικός αριθμός ξεπερνά τα 1.600. Στην Κύπρο έχουμε πέραν των 9.000 εργαζομένων στον τομέα της ναυτιλίας, σε περισσότερες από 250 εταιρείες. Είναι σημαντικό να αναφερθεί το γεγονός ότι έχει επιτευχθεί σημαντική αύξηση των εγγεγραμμένων ποντοπόρων πλοίων υπό κυπριακή σημαία, της τάξης του 12% τον τελευταίο χρόνο, κάτι το οποίο μας χαροποιεί ιδιαίτερα.
Τους τελευταίους μήνες ο τομέας της ναυτιλίας έχει επηρεαστεί σημαντικά από τη δράση των Χούθι. Ποιες οι συνέπειες από αυτή την εξέλιξη και κατά πόσο διαφαίνεται να υπάρχει έδαφος για να επανέλθει η ομαλότητα στα θαλάσσια δρομολόγια των εμπορικών πλοίων;
Είναι γεγονός ότι η μοναδικότητα του τρόπου λειτουργίας του κλάδου της ναυτιλίας, την καθιστά ευάλωτη στις γεωπολιτικές εξελίξεις. Η κρίση αυτή ανάγκασε τις εταιρείες να επιλέγουν εναλλακτικές θαλάσσιους οδούς και συγκεκριμένα γύρω από την Αφρική και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Μια διαδρομή, η οποία προφανώς είναι αρκετά μεγαλύτερη σε απόσταση, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην παράδοση των εμπορευμάτων. Άμεση επίπτωση είναι η σημαντική διαφοροποίηση στα χρονοδιαγράμματα παραλαβής και παράδοσης από τα πλοία, με τα ναύλα να αυξάνονται λόγω της αύξησης του κόστους των καυσίμων, των ασφαλίστρων, αλλά και των λειτουργικών εξόδων. Μέχρι τώρα δεν έχουν παρατηρηθεί σημαντικές αυξήσεις στο τελικό προϊόν που καταλήγει στον καταναλωτή, ωστόσο είναι έκδηλες οι ανησυχίες στην περίπτωση που η κρίση συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η παρουσία διεθνών ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή, παρ' όλο που έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις επιθέσεις, οι κίνδυνοι και η αβεβαιότητα παραμένουν. Η επιστροφή στην ομαλότητα που θα επιτρέπει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, συμπίπτει με τον τερματισμό των κρίσεων, και στην προκειμένη περίπτωση ευελπιστούμε ότι θα συμβεί σύντομα.
Τα ταχύπλοα
Από το 2020 αναγνωρίστηκε η ανάγκη για αναθεώρηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για τη χρήση ταχύπλοων σκαφών. Σχετικές αναφορές για την ανάγκη για εκσυγχρονισμό περιλαμβάνει και η απόφαση για επιβολή ποινής (Δεκέμβριος 2023 για θαλάσσιο ατύχημα). Ποια η πρόθεση του υφυπουργείου για προώθηση των αλλαγών ώστε να καταστεί πιο ασφαλής η χρήση ταχύπλοων σκαφών στις κυπριακές θάλασσες;
Οι διατάξεις του υφιστάμενου Νόμου και των Κανονισμών περί ταχυπλόων σκαφών βρίσκονται σε ισχύ εδώ και σχεδόν 32 χρόνια (1992-2024) και συνεπώς, χρήζουν εκσυγχρονισμού προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια και να προωθηθεί η ανάπτυξη της δραστηριότητας αυτής στις κυπριακές θάλασσες στα πλαίσια βέλτιστων διεθνών πρακτικών.
Προς τον σκοπό αυτό το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες Αρχές της Δημοκρατίας και κατόπιν διαβούλευσης, ετοίμασε ένα εκσυγχρονισμένο πλαίσιο νέας νομοθεσίας, και συγκεκριμένα Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Ναυσιπλοΐας Αναψυχής στη Δημοκρατία Νόμος του 2024» και προσχέδιο Κανονισμών με τίτλο «Οι περί Ναυσιπλοΐας Σκαφών Αναψυχής στη Δημοκρατία (Γενικές Ρυθμίσεις) Κανονισμοί του 2024».
Τα εν λόγω νομοθετήματα, αφού έτυχαν νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο, κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων και ξεκίνησε η συζήτησή τους στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.
Το εκσυγχρονισμένο νομοθετικό πλαίσιο θεσπίζει σχετικούς γενικούς κανόνες και απαιτήσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της θαλάσσιας ασφάλειας και την ενίσχυση της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και ρυθμίζει τη λειτουργία όλων των σκαφών αναψυχής μήκους μέχρι 24 μέτρα. Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο εισάγονται επίσης διατάξεις αναφορικά με αποτελεσματικές κυρώσεις. Συγκεκριμένα, πέραν των ποινικών αδικημάτων, εισάγεται η εξουσία επιβολής διοικητικού προστίμου μέχρι δέκα χιλιάδες ευρώ (€ 10.000) καθώς και η δυνατότητα εξώδικης ρύθμισης αδικημάτων, οι οποίες δεν προβλέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία.
Δεν φαίνεται να καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την Επιτροπή Ναυτιλίας της ΕΕ. Είναι αποτυχία για την Κύπρο αυτό;
Κατ' αρχάς να διευκρινίσουμε ότι ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών υπαγόταν ανέκαθεν στο χαρτοφυλάκιο του Επιτρόπου Μεταφοράς και Κινητικότητας. Αυτό που εμείς είχαμε ζητήσει και το έχει δηλώσει επανειλημμένως ο Πρόεδρος, ήταν να αναγνωριστεί ο κρίσιμος γεωστρατηγικός ρόλος της ναυτιλίας, ένας κλάδος πολύ σημαντικός για την οικονομία και όχι μόνο της ΕΕ. Η δημιουργία ξεχωριστού χαρτοφυλακίου για τα θέματα ναυτιλίας ήταν μια επιλογή, έτσι ώστε να δοθεί η απαιτούμενη σημασία στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ναυτιλιακή βιομηχανία. Βέβαια, το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί το πλαίσιο αυτό που θα αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η ναυτιλία και πιστεύουμε ότι προς αυτή την κατεύθυνση έχει γίνει σημαντική πρόοδος. Με την ευκαιρία θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Καδή και τον κ. Τζιτζικώστα για την ανάληψη των χαρτοφυλακίων στα θέματα Αλιείας και Ωκεανών και Μεταφορών και Τουρισμού αντίστοιχα, τομείς οι οποίοι είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη ναυτιλία. Είμαι πεπεισμένη ότι η συνεργασία μας θα είναι άριστη.
Ακτοπλοϊκή σύνδεση
Ένα εγχείρημα που μόνο από τους αριθμούς μπορεί να κριθεί ως επιτυχημένο, ποια τα πλάνα για το μέλλον του; Μπορεί να είναι βιώσιμο χωρίς κρατική χρηματοδότηση;
Η θαλάσσια επιβατική σύνδεση Κύπρου - Ελλάδας έχει αναμφισβήτητα αγκαλιαστεί από το επιβατικό κοινό με τεράστια επιτυχία, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Αυτό άλλωστε αντανακλάται έκδηλα από τους αριθμούς των επιβατών που ταξίδεψαν και τις τρεις χρονιές λειτουργίας της υπηρεσίας. Συγκεκριμένα, από το πρώτο ταξίδι, τον Ιούνιο του 2022, μέχρι και σήμερα έχουν ταξιδέψει περισσότεροι από 21.000 επιβάτες, μεταφέροντας περισσότερα από 7.000 αυτοκίνητα/ δίκυκλα και 700 κατοικίδια.
Από τους αριθμούς των επιβατών που ταξίδεψαν μέχρι σήμερα φαίνεται ότι η θαλάσσια επιβατική σύνδεση έχει πετύχει τον σκοπό της, προσφέροντας έναν εναλλακτικό τρόπο μεταφοράς για τους επιβάτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν από και προς την Κύπρο και την υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη με τα ιδιωτικά τους οχήματα και δημιουργώντας ένα νέο τμήμα τουριστικής αγοράς. Ειδικότερα, η θαλάσσια επιβατική σύνδεση εξυπηρετεί και τις ανάγκες όσων αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να ταξιδέψουν αεροπορικώς, είτε για ιατρικούς λόγους, είτε λόγω ηλικίας ή αεροφοβίας.
Επιστέγασμα της επιτυχίας αυτής ήταν το γεγονός ότι στις 23 Αυγούστου 2024, το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από αξιολόγηση των δεικτών απόδοσης, στη βάση των αριθμών επιβατών που μεταφέρθηκαν από το 2022 μέχρι και σήμερα, αποφάσισε την επέκταση της Σύμβασης για την εκτέλεση της Θαλάσσιας Επιβατικής Σύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας για ακόμα τρία έτη (2025, 2026, 2027) με τους ίδιους ισχύοντες όρους.
Η θαλάσσια επιβατική σύνδεση μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας αποτελεί Υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μπορεί να επιδοτείται από κρατικά κονδύλια στη βάση έγκρισης που λήφθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πριν την έναρξή της το 2022 και για δύο και πλέον δεκαετίες, το μόνο διαθέσιμο μέσο μεταφοράς προς και από την Κύπρο αποτελούσαν οι αερομεταφορές. Θα είναι ευχής έργον εάν μετά τη λήξη της επιδοτούμενης υπηρεσίας υπάρξει ενδιαφέρον από τη βιομηχανία ώστε να συνεχίσει η θαλάσσια επιβατική σύνδεση Κύπρου-Ελλάδας. Εντούτοις, η βιωσιμότητα της σύνδεσης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, περιλαμβανομένων οικονομικών παραγόντων που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές καθώς και γεωπολιτικών παραγόντων, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, δεν είναι και οι πλέον ευοίωνοι.
Με το Ισραήλ εκ των πραγμάτων να μην μπορεί να ενταχθεί στο εγχείρημα, υπάρχουν σκέψεις για άλλη χώρα; Μπορούν να ξεπεραστούν τα προβλήματα για ένταξη και άλλου ελληνικού λιμανιού στη διαδρομή;
Η εύθραυστη και σύνθετη γεωπολιτική κατάσταση που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, δυστυχώς δεν επιτρέπει, επί του παρόντος, οποιαδήποτε ένταξη δρομολογίου με κάποια από τις γειτονικές χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ως προς την ένταξη άλλου ελληνικού λιμανιού, θα ήθελα να τονίσω ότι οι όροι του ανοικτού ευρωπαϊκού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε στη βάση έγκρισης που λήφθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν επέτρεπαν ενδιάμεσο σταθμό του πλοίου σε ελληνικό νησί. Συγκεκριμένα, η προσθήκη ενδιάμεσου σταθμού σε ελληνικό νησί παρουσίαζε κάποιες περιπλοκότητες στην όλη διαδικασία και στον υπολογισμό της επιδότησης, αφού σύμφωνα με τους σχετικούς ενωσιακούς κανόνες δεν επιτρέπεται η επιδότηση μιας υπηρεσίας που είναι βιώσιμη και που βρίσκεται ήδη σε λειτουργία (π.χ. διαδρομή Ρόδος- Πειραιάς). Περαιτέρω, η τυχόν προσθήκη ενδιάμεσου σταθμού θα επενέβαινε στους κανόνες της εσωτερικής ακτοπλοΐας της Ελλάδος και θα καθιστούσε μεγαλύτερη τη συνολική διάρκεια του δρομολογίου.
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, το Υπουργικό Συμβούλιο, πριν από μερικές μέρες, αποφάσισε την επέκταση της Σύμβασης για την εκτέλεση της Θαλάσσιας Επιβατικής Σύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας για ακόμα τρία έτη (2025, 2026, 2027) με τους ίδιους ισχύοντες όρους, οι οποίοι προβλέπουν την απευθείας σύνδεση με το λιμάνι του Πειραιά χωρίς ενδιάμεσο σταθμό σε άλλο ελληνικό λιμάνι.
Θαλάσσια ρύπανση
Σχετικά με το ζητήματα της θαλάσσιας ρύπανσης, κυρίως στη Λεμεσό, το υφυπουργείο ανέλαβε έναν συντονιστικό ρόλο. Υπάρχει αποτέλεσμα; Πώς μπορούν να συντονιστούν αποτελεσματικά τόσες υπηρεσίες;
Τα θέμα της θαλάσσιας ρύπανσης είναι ένα από τα ζητήματα που απασχολεί το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, όχι μόνο σε σχέση με τη Λεμεσό αλλά σε παγκύπρια βάση. Έχουμε παρατηρήσει ότι ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης του φαινομένου και ως εκ τούτου με εισήγησή μας προς το Υπουργικό Συμβούλιο έχει συσταθεί η Επιτροπή για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης, η οποία αποτελείται από όλους τους αρμόδιους για το θέμα φορείς. Σκοπός της Επιτροπής είναι, αφενός να συντονιστούν οι ενέργειες και τα μέσα των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν και αφετέρου, να δημιουργηθεί μία ενιαία στρατηγική και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για το θέμα. Είναι εφικτός ο αποτελεσματικός συντονισμός των διαφόρων υπηρεσιών και υπάρχουν πολλά παραδείγματα δημόσιων φορέων οι οποίοι μέσω ενός κοινού μηχανισμού υπήρξαν πιο αποτελεσματικοί και άμεσοι στην εκτέλεση των εργασιών. Παρ' όλα αυτά οφείλω να τονίσω ότι θα πρέπει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στη νεοσύστατη Επιτροπή για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης, ώστε να θέσει σε λειτουργία τους μηχανισμούς και τις δράσεις που θα κινητοποιούν τα αρμόδια τμήματα και θα επιλαμβάνονται των θεμάτων, τόσο σε επίπεδο εντοπισμού και πρόληψης όσο και σε επίπεδο καταστολής.
Ο Δήμος Λεμεσού και ο νέος δήμαρχος θεωρούν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι στα σκάφη αναψυχής. Γίνεται όντως έλεγχος; Σε ποια σημεία σήμερα συλλέγονται απορρίμματα αυτών των σκαφών; Οι ποσότητες που μαζεύουν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;
Αναντίλεκτα τα σκάφη αναψυχής αποτελούν μία από τις ενδεχόμενες πηγές θαλάσσιας ρύπανσης και δη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στους οποίους παρατηρείται να έχουν αυξημένη κυκλοφορία. Παρ' όλα αυτά, οι οποιεσδήποτε δηλώσεις γίνονται θα πρέπει να τεκμηριώνονται επαρκώς βάσει πραγματικών στοιχείων και μετρήσιμων δεδομένων. Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, θέλοντας να έχει μια ολοκληρωμένη και ταυτόχρονα επιστημονική προσέγγιση των δεδομένων που αφορούν τη ρύπανση, εισηγήθηκε προς το Υπουργικό Συμβούλιο τη σύσταση της Επιτροπής για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης η οποία αποτελείται από όλους τους αρμόδιους φορείς για το θέμα.
Στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής, τα μέλη της κλήθηκαν να υποβάλουν στοιχεία σε σχέση με περιστατικά ρύπανσης που έχουν καταγράψει. έτσι ώστε μέσω της επεξεργασίας πραγματικών δεδομένων να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα. Η πρώτη αυτή μελέτη κατέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι τα περισσότερα περιστατικά ρύπανσης πραγματοποιούνται διαχρονικά το καλοκαίρι (57,48%) και η συντριπτική πλειοψηφία αυτών είναι αγνώστου προέλευσης (53,22%). Στην ίδια μελέτη διαφάνηκε ότι η πόλη με τα περισσότερα περιστατικά ρύπανσης είναι η Λεμεσός, συγκεντρώνοντας ένα ποσοστό ύψους 43,05%. Μελετώντας εκτενέστερα τα όσα προκύπτουν από την εν λόγω μελέτη, το γεγονός ότι η Λεμεσός παρουσιάζεται πρώτη σε περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης είναι άμεσα συνδεδεμένο με το γεγονός ότι σε αυτήν συγκεντρώνεται πληθώρα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων (λιμάνι, μαρίνα, ξενοδοχεία, βιομηχανία, ακτοπλοΐα, θαλάσσια σπορ κ.λπ.). Κάποιες μάλιστα από τις εν λόγω δραστηριότητες βρίσκονται στην κορύφωσή τους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, γι’ αυτό άλλωστε και τα συμπεράσματα της μελέτης συνηγορούν ότι το καλοκαίρι είναι η περίοδος με τα περισσότερα περιστατικά. Στη βάση των υπό αναφορά δεδομένων, προφανώς και εξάγεται το συμπέρασμα ότι και τα σκάφη αναψυχής έχουν μερίδιο ευθύνης στα φαινόμενα θαλάσσιας ρύπανσης που παρατηρούνται, σε καμία όμως περίπτωση δεν συνάγεται το συμπέρασμα ότι αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με τη ρύπανση των θαλάσσιων υδάτων.
Επιπροσθέτως των πιο πάνω, αξίζει να αναφερθεί ότι η διαχείριση των αποβλήτων από σκάφη αναψυχής ρυθμίζεται από τους περί Ευκολιών Υποδοχής και Απαγόρευσης Απόρριψης στη Θάλασσα Αποβλήτων από Πλοία και Καταλοίπων Φορτίου Κανονισμούς. Σύμφωνα με τις πρόνοιες των υπό αναφορά κανονισμών, τα σκάφη αναψυχής υποχρεούνται να παραδίδουν τα λύματά τους μόνο σε αδειοδοτημένες ευκολίες υποδοχής. Σημειώνεται ότι, σε όλες τις μαρίνες υπάρχουν ευκολίες υποδοχής οι οποίες προσφέρονται στα σκάφη χωρίς οποιοδήποτε επιπλέον κόστος, για σκοπούς αποφυγής παράνομων απορρίψεων. Σημειώνεται περαιτέρω ότι, κατά την παράδοση των λυμάτων εκδίδονται αποδεικτικά παράδοσης, τα οποία οι ιδιοκτήτες των σκαφών καλούνται να προσκομίσουν σε περιπτώσεις επιθεωρήσεων.
Χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς το γεγονός ότι πέραν από τους τακτικούς ελέγχους που διενεργούνται σε σκάφη αναψυχής, και όχι μόνο, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας σε συνεργασία με άλλα συναρμόδια τμήματα και υπηρεσίες της Δημοκρατίας, όπως το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών και η Λιμενική Αστυνομία, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, που παρατηρείται αυξημένη κινητικότητα στον θαλάσσιο χώρο, διενεργεί και έκτακτους ελέγχους ανά το παγκύπριο.
Τέλος, δέον να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης και με γνώμονα την αναβάθμιση των διαδικασιών που διέπουν τη διαχείριση των αποβλήτων από σκάφη (αναψυχής, ακτοπλοϊκά και αλιευτικά) λήφθηκαν σημαντικές αποφάσεις αναφορικά με τις ευκολίες υποδοχής αυτές καθαυτές, την εξακρίβωση των ποσοτήτων λυμάτων που παραδίδουν τα σκάφη, καθώς και την αυστηροποίηση του πλαισίου συμμόρφωσης.
Υπάρχουν υποψίες για πηγές ρύπανσης από τη στεριά λόγω αγωγών, είτε όμβριων υδάτων είτε αποχετεύσεων;
Η εξαγωγή οποιωνδήποτε συμπερασμάτων σε αυτό το στάδιο των διαδικασιών καθίσταται πρώιμη. Σκοπός μας είναι η ενδελεχής διερεύνηση όλων των ενδεχόμενων πηγών ρύπανσης για την εξαγωγή τεκμηριωμένων και αξιόπιστων αποτελεσμάτων. Σαφέστατα η ρύπανση λόγω αγωγών που καταλήγουν στη θαλάσσια περιοχή είναι ένα από τα σενάρια που θα εξεταστούν, αφού όμως πρώτα μελετηθούν οι χάρτες των αγωγών που εκβάλλουν στη θάλασσα και διερευνηθούν όλα τα δεδομένα που έχει ενώπιόν της η Επιτροπή. Θα πρέπει δυστυχώς να αναφερθεί ότι, κατά βάση τα περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης δεν γίνονται αντιληπτά κατά τον χρόνο στον οποίο πραγματοποιούνται αλλά μεταγενέστερα, είτε γιατί πραγματοποιούνται σε προχωρημένες ώρες, είτε γιατί η μεγάλη έκταση του θαλάσσιου χώρου δεν καθιστά εφικτή την παρακολούθηση όλων των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε αυτή. Αυτό από μόνο του δυσχεραίνει περαιτέρω το έργο της Επιτροπής, γι’ αυτό και καθίσταται απαραίτητη η εις βάθος έρευνα και η τεκμηρίωση πριν την ανακοίνωση οποιωνδήποτε συμπερασμάτων. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), η ρύπανση (παγκόσμια) που προέρχεται από την ξηρά αντιστοιχεί περίπου στο 75% της συνολικής θαλάσσιας ρύπανσης.
Μπορεί να συσταθεί ένας Ουλαμός Πρόληψης και Καταστολής όπως εισηγείται ο Δήμος Λεμεσού;
Με την εν λόγω εισήγηση σκοπείται η δημιουργία ενός μηχανισμού για την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του φαινομένου της θαλάσσιας ρύπανσης, γεγονός το οποίο ήδη επιδιώκεται μέσω της σύστασης και λειτουργίας της Επιτροπής για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης. Μία εκ τω αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, θα είναι ο συντονισμός των συναρμόδιων υπηρεσιών, με στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και την καταστολή φαινομένων ρύπανσης, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και τις δυνατότητες της τεχνολογίας.
Ναυτοδικείο στο Φιλοξένια
Ποια είναι η κατάσταση σήμερα με το Ναυτοδικείο; Πήγε τελικά στη Λευκωσία;
Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου Νόμος (Ν. 69(I)/2022 όπως τροποποιήθηκε) προβλέπει την ίδρυση Ναυτοδικείου, εντούτοις το Ναυτοδικείο δεν έχει ακόμη λειτουργήσει. Μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, η λειτουργία του εν λόγω δικαστηρίου και ο διορισμός των δικαστών υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ο νόμος δεν καθορίζει συγκεκριμένη επαρχία ως έδρα. Ωστόσο, είναι ήδη έτοιμο στη Λευκωσία το κτήριο στο πρώην «Φιλοξένια» για να στεγάσει το Ναυτοδικείο όταν αυτό λειτουργήσει.
Στα Τσιφλικούδια το νέο κτήριο
Πώς προχωρούν τα πλάνα του υφυπουργείου για ανέγερση κτηρίου που θα το στεγάσει; Χρειάζεται όντως ένα καινούργιο εμβληματικό κτήριο ή κάτι πιο οικονομικό αλλά λειτουργικό;
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας αντιμετωπίζει διαχρονικά σοβαρό πρόβλημα κάλυψης των στεγαστικών του αναγκών. Οι υφιστάμενοι χώροι, οι οποίοι έχουν ενοικιαστεί προ 20ετίας σε τρία (3) διαφορετικά κτήρια, έχουν καταστεί εντελώς ακατάλληλοι και ανεπαρκείς, τόσο για τη στέγαση του υφιστάμενου προσωπικού, όσο και για τη στέγαση του επιπρόσθετου προσωπικού που πρόκειται να προσληφθεί τους προσεχείς μήνες.
Ενόψει των πιο πάνω, και σε συνεργασία με τον υπουργό Μεταφορών, εντοπίσαμε κατάλληλο τεμάχιο κρατικής γης, το οποίο, κατόπιν σχετικής Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου στις 25/08/2023, το τεμάχιο με αρ.328, Φ/Σχ 59/010503, Τμήμα 1 στην ενορία Τσιφλικούδια του Δήμου Λεμεσού, παραχωρήθηκε στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας για την ανέγερση νέων κτηριακών εγκαταστάσεων για κάλυψη των στεγαστικών του αναγκών.
Η διαδικασία για ανέγερση νέου ιδιόκτητου κτηρίου του Υφυπουργείου Ναυτιλίας έχει ξεκινήσει και προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, ακολουθώντας πάντοτε τη νενομισμένη διαδικασία και τις εγκύκλιες οδηγίες του Υπουργείου Οικονομικών. Επομένως, και από οικονομικής πλευράς, η ανέγερση του νέου κτηρίου δεν μπορεί να αντιβαίνει τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από το Υπουργείο Οικονομικών και αφορούν όλα τα κυβερνητικά κτήρια. Ο ορισμός του «εμβληματικού κτηρίου» αφορά το γεγονός ότι για πρώτη φορά η Λεμεσός θα φιλοξενεί το ένα και μοναδικό της υφυπουργείο σε ένα νέο, σύγχρονο κτήριο, το οποίο θα αντανακλά το κύρος και τη σοβαρότητα του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σας διαβεβαιώνω ότι το θέμα αυτό αποτελεί προτεραιότητά μας και προσωπικό μου στόχο, δεδομένου ότι η μεταστέγαση του υφυπουργείου σε νέο ιδιόκτητο κτήριο είναι άμεσα συνυφασμένο, τόσο με την ποιοτική εξυπηρέτηση του κόσμου της ναυτιλίας, όσο και με το υγιές εργασιακό περιβάλλον το οποίο οφείλουμε να διασφαλίζουμε στο προσωπικό μας.
